استپ وزنی بعد از عمل اسلیو معده: راهنمای جامع برای کاهش وزن پایدار

آیا پس از جراحی اسلیو معده دچار استپ کاهش وزن شده‌اید و روند کم شدن وزن شما متوقف شده است؟ متأسفانه، این یکی از مشکلات بعد از اسلیو معده می‌باشد که در بین اغلب افراد رایج است.

توقف در روند کاهش وزن بعد از جراحی باریاتریک (جراحی چاقی) می‌تواند برای هر فردی دلسرد کننده و ناامید کننده باشد. بهترین کاری که می‌توان در این زمینه انجام داد این است که فرد انتظار استپ وزنی پس از جراحی اسلیو معده را داشته باشد و روش‌های شکستن استپ وزنی را بیاموزد تا از این مرحله خارج شود و تا زمانی که کاهش وزن ادامه پیدا می‌کند، بهترین اقدامات ممکن را برای رسیدن به وزن ایده‌آل و سلامت بدن خود انجام دهد.

در این مقاله، تمام نکات لازم ازجمله چگونگی ایجاد استپ وزنی پس از عمل اسلیو معده، علل و راهکارهای حیاتی برای پیشگیری و درمان آن شرح داده شده است.

مفهوم استپ وزنی بعد از اسلیو معده

به طور معمول، بسیاری از افراد بلافاصله پس از جراحی اسلیو معده، کاهش وزن سریع و چشمگیری را تجربه می‌کنند؛ اما پس از گذشت چند هفته، بدن به صورت طبیعی این روند را کند می‌کند و استپ وزنی بعد از جراحی اسلیو رخ می‌دهد و دیگر روند کاهش وزن متوقف می‌شود.

استپ کاهش وزن (Weight Loss Plateau) به وضعیتی اشاره دارد که فرد پس از انجام عمل اسلیو معده، با وجود تلاش برای کاهش وزن، در یک نقطه خاص متوقف شده و وزنش ثابت می‌ماند. این مرحله در کاهش وزن بعد از اسلیو معده، امری طبیعی است و اغلب در چند ماه اول پس از جراحی رخ می‌دهد.

چرا استپ وزنی بعد از عمل اسلیو معده اتفاق می‌افتد؟

هنگامی که فردی تحت عمل جراحی اسلیو معده قرار می‌گیرد، دستگاه گوارش وی دچار تغییراتی می‌شود که به تبع آن، نحوه مصرف، جذب و هضم مواد غذایی و مایعات در بدن نیز تغییر می‌کند. سیستم دفاعی طبیعی بدن هنگامی که تحت استرس قرار می‌گیرد برای محافظت از اندام‌های حیاتی و حفظ سلامت پایدار، در مقابله با کاهش وزن بسیار زیاد واکنش نشان می‌دهد و این امر منجر به تلاش بدن برای حفظ ذخایر چربی و انرژی می‌شود.

لازم به ذکر است که کاهش وزن سریع بلافاصله پس از جراحی چاقی به این دلیل اتفاق می‌افتد که بدن فرد با رژیم غذایی کم‌کالری سازگار شده و منابع انرژی جایگزین را می‌سوزاند؛ یعنی ابتدا گلیکوژن ذخیره شده در عضلات و کبد را می‌سوزاند و سپس بدن به سمت چربی‌ها و توده عضلانی می‌رود. هنگامی که بدن شروع به سوزاندن عضلات می‌کند، سرعت متابولیسم کند می‌شود و همین امر موجب استپ کاهش وزن می‌گردد که نوعی واکنش طبیعی بدن به تغییرات زیاد است.

فردی که توده عضلانی بالایی دارد، متابولیسم بالاتری نیز دارد و کالری بیشتری در طول روز می‌سوزاند و در نتیجه، پس از عمل اسلیو، به عنوان فردی که لاغرتر شده، دیگر توده عضلانی سابق را ندارد. در این شرایط، همان‌طور که طبق رژیم غذایی پس از جراحی چاقی، مصرف غذا به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد؛ لذا سیستم داخلی بدن به گونه‌ای تنظیم می‌شود که وزن ثابتی را ایجاد کند و به همین دلیل است که روند کاهش وزن پس از اسلیو معده متوقف می‌شود و به عبارتی دیگر، استپ وزنی رخ می‌دهد.

علل استپ وزنی بعد از عمل اسلیو معده

شما بعد از جراحی به طور چشمگیری وزن کم می‌کردید و اکنون می‌بینید که عدد روی ترازو تکان نمی‌خورد. چه اتفاقی افتاده است؟ یکی از دلایلی که ممکن است بیمار دچار استپ کاهش وزن بعد از اسلیو معده شود این است که بدن با کاهش وزن شدید سازگار شده و از خود در برابر کاهش وزن بیشتر دفاع می‌کند. برخی از علل رایج استپ وزنی بعد از اسلیو معده به شرح زیر می‌باشد:

1. کاهش نرخ متابولیسم

با کاهش وزن بعد از اسلیو معده، بدن به انرژی کمتری برای انجام فعالیت‌های روزانه نیاز دارد و درنتیجه، نرخ متابولیسم پایه کاهش می‌یابد. این امر منجر به مصرف کالری کمتر و مقاومت بدن در برابر کاهش وزن بیشتر می‌شود.

2. کاهش توده عضلانی

در فرایند کاهش وزن پس از عمل اسلیو معده، بخشی از کاهش وزن از توده عضلانی است. از آنجایی که عضلات برای بدن انرژی‌برتر از چربی هستند یا به عبارتی دیگر، عضلات بیشتر از چربی، کالری می‌سوزانند؛ لذا، کاهش توده عضلانی، سرعت متابولیسم بدن را کندتر می‌کند و کاهش وزن بعد از عمل دشوارتر و حتی متوقف می‌شود.

3. تطبیق بدن با شرایط جدید

بدن به تدریج به حجم معده جدید و کوچک‌ترشده و کالری دریافتی کم عادت می‌کند؛ اما با گذشت زمان، تلاش می‌کند که به یک تعادل جدید برسد و با شرایط کم‌غذایی کنار بیاید که به این حالت، تطابق متابولیکی یا حالت بقا می‌گویند. هنگامی که بدن به این مرحله برسد، از کاهش وزن بیشتر جلوگیری می‌کند و استپ کاهش وزن رخ می‌دهد.

4. افزایش هورمون‌های گرسنگی

گاهی ممکن است مدتی پس از جراحی اسلیو معده، سطح برخی از هورمون‌های بدن نظیر گرلین (هورمون گرسنگی) افزایش یابد و بدن سعی کند اشتها را برگرداند تا تعادل وزنی برقرار شود و وزن ثابت بماند. حتی این تغییر هورمونی در برخی موارد می‌تواند منجر به افزایش وزن نیز شود.

5. توقف یا کاهش فعالیت بدنی

برخی افراد پس از کاهش وزن اولیه بعد از عمل اسلیو، تمرینات ورزشی یا فعالیت بدنی خود را کنار می‌گذارند که این امر می‌تواند مانع از سوزاندن کالری بیشتر و عضله‌سازی مؤثر شود و لذا، توقف روند کاهش وزن را در پی خواهد داشت.

روش‌های علمی برای مدیریت استپ وزنی بعد از اسلیو معده

مدیریت و درمان استپ وزنی بعد از عمل اسلیو نیازمند رعایت راهکارهای علمی و مؤثری است که به بدن کمک می‌کند تا دوباره به روند کاهش وزن ادامه بدهد. در ادامه، به چند روش شکستن استپ وزنی پس از اسلیو معده، اشاره می‌شود:

1. تغییر در الگوی تمرینات ورزشی

1. ترکیب تمرینات هوازی و قدرتی: تمرینات قدرتی موجب حفظ و یا افزایش توده عضلانی می‌شود که این امر به نوبه خود باعث افزایش نرخ متابولیسم پایه می‌گردد. از طرفی دیگر، فعالیت‌های هوازی نظیر پیاده‌روی سریع، دویدن و یا دوچرخه‌سواری می‌تواند کالری‌سوزی را افزایش دهد. بنابراین، ترکیب این دو فعالیت می‌تواند به ادامه روند کاهش وزن پس از عمل اسلیو معده کمک کند.
2. تمرینات متناوب با شدت بالا: این نوع تمرینات ورزشی به دلیل شدت بالا و مدت‌زمان کوتاهشان، موجب افزایش چربی‌سوزی و بهبود متابولیسم بدن می‌شوند و در مدیریت و درمان استپ وزنی پس از اسلیو معده مؤثر هستند.

2. تنظیم کالری دریافتی

1. کنترل دقیق کالری: کاهش میزان کالری ورودی به بدن می‌تواند در برخی موارد به عبور از استپ وزنی کمک کند؛ اما باید این کار با دقت و زیر نظر متخصص تغذیه انجام شود تا باعث کاهش بیش‌ازحد انرژی نشود.
2. چرخش در میزان کالری: یکی از راهکارهای علمی مؤثر در مدیریت استپ وزنی بعد از اسلیو معده، چرخه کالری (Calorie Cycling) یا رژیم‌هایی با سیکل کالری متغیر است. این روش شامل روزهایی با کالری مصرفی بالاتر و روزهایی با کالری کمتر است تا بدن را از حالت تطابقی خارج کند و توقف کاهش وزن رخ ندهد.

3. تغذیه صحیح و برنامه غذایی بعد از عمل اسلیو معده

برنامه غذایی بعد از عمل اسلیو معده برای مقابله با استپ وزنی باید به گونه‌ای باشد که موارد زیر در آن رعایت گردد:

1. تنوع در رژیم غذایی: رعایت تنوع غذایی و جلوگیری از یکنواختی مواد غذایی مصرفی می‌تواند به بدن کمک کند تا از حالت تطابقی خارج شود.
2. وعده‌های کوچک و منظم: خوردن وعده‌های کوچک غذایی با فواصل منظم می‌تواند با تنظیم قند خون، از کاهش سرعت متابولیسم جلوگیری کرده و به بدن کمک کند که کالری بیشتری بسوزاند و روند کاهش وزن بعد از اسلیو تداوم یابد.
3. افزایش مصرف پروتئین: مصرف مواد غذایی پروتئین‌دار به حفظ توده عضلانی بدن کمک می‌کند و هضم آن به انرژی بیشتری نیاز دارد. همچنین پروتئین احساس سیری را افزایش داده و مانع از ریزه‌خواری در طول روز می‌شود.
4. افزایش فیبر غذایی: مصرف غذاهای پرفیبر نظیر سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل، علاوه بر اینکه احساس سیری بیشتری ایجاد می‌کند، موجب کاهش اشتها نیز می‌شود. همچنین، فیبر می‌تواند سطح قند خون را کنترل کرده و از ایجاد مقاومت انسولینی جلوگیری به عمل آورد.
5. پرهیز از غذا خوردن در اواخر شب: مصرف غذاهای سنگین در اواخر شب می‌تواند روند کاهش وزن پس از عمل اسلیو را مختل کند؛ لذا بهتر است در شب وعده‌های سبک غذایی مصرف شود.

4. هیدراتاسیون

آب نقش مهمی در سوخت‌وساز بدن دارد و می‌تواند به کاهش وزن کمک کند. به علاوه، نوشیدن آب کافی و هیدراته ماندن به فرایندهای متابولیکی بدن کمک می‌کند تا سموم را دفع کرده و از تجمع سموم اضافی در بدن جلوگیری شود.

5. خواب کافی و کنترل استرس

1. خواب کافی و باکیفیت: کمبود خواب می‌تواند موجب افزایش سطح هورمون‌های گرسنگی شود و متابولیسم بدن را کاهش دهد. بنابراین، خواب کافی و باکیفیت در تعادل هورمون‌ها و بهبود متابولیسم نقش مؤثری دارد و به بدن کمک می‌کند تا بهتر با کاهش وزن کنار بیاید و استپ وزنی پس از جراحی باریاتریک رخ ندهد.
2. کاهش استرس: استرس مزمن می‌تواند باعث افزایش هورمون کورتیزول شود که این امر، ذخیره‌سازی چربی در ناحیه شکم را افزایش می‌دهد و به استپ وزنی منجر می‌گردد. لازم به ذکر است که فعالیت‌های آرام‌بخش نظیر مدیتیشن و یوگا می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

6. بررسی داروها و مکمل‌ها

گاهی ممکن است مصرف برخی داروها یا مکمل‌های غذایی (مانند مکمل‌های پروتئینی و مولتی‌ویتامین‌ها) در روند کاهش وزن تداخل ایجاد کنند. بنابراین، در صورت مصرف هرگونه دارو یا مکمل بهتر است از قبل با پزشک مشورت کرده و از داروهای خاصی که ممکن است بر روند کاهش وزن تأثیرگذار باشند، آگاهی کسب نمود.

7. بررسی بیماری‌های زمینه‌ای

گاهی اوقات مشکلات پزشکی نظیر کم‌کاری تیروئید، دیابت نوع ۲ و یا مقاومت به انسولین می‌تواند بر روند کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده تأثیر بگذارد. در این صورت، درمان‌های خاصی مورد نیاز است که باید توسط پزشک متخصص تجویز شود.

8. رویکرد تدریجی و صبر

درمان استپ وزنی بعد از عمل اسلیو معده یک فرایند تدریجی است و نیازمند صبر و تداوم در پیگیری‌های پزشکی می‌باشد. بنابراین، با تغییرات تدریجی و پیگیری مداوم می‌توان از استپ وزنی عبور کرده و به اهداف کاهش وزن بلندمدت دست یافت.

9. پیگیری و نظارت پزشکی

اگر استپ وزنی ادامه‌دار باشد، مراجعه به پزشک یا متخصص تغذیه ضروری است. در چنین شرایطی پزشک با بررسی‌های دقیق، سایر دلایل دخیل در توقف کاهش وزن _مانند تغییرات هورمونی یا کمبود ویتامین‌ها_ را تشخیص می‌دهد و راهکارهای مناسبی را ارائه می‌نماید.

بعد از اسلیو معده چطور استپ وزنی را از بین ببریم؟

بسیاری از بیماران با این تصور که جراحی اسلیو معده یک راه‌حل سریع برای رفع چاقی است، عمل اسلیو را انجام می‌دهند. البته که تقریباً همیشه همین‌طور خواهد بود و بیماران بلافاصله وزن کم می‌کنند و از مزایای جراحی اسلیو معده بهره‌مند می‌شوند؛ اما باید توجه داشت که روند کاهش وزن پس از اسلیو معده، تنها تا زمانی ادامه می‌یابد که بیمار متعهد به رعایت سبک زندگی سالم‌تر و متعادل‌تر باشد.

لازم به ذکر است که عدم توجه به مواردی نظیر رعایت تغذیه مناسب، مصرف مقادیر مناسب مایعات و ورزش بعد از اسلیو معده می‌تواند منجر به استپ کاهش وزن بعد از اسلیو شود که شکستن آن و عبور از این بحران بسیار چالش‌برانگیز می‌باشد.

به این نکته نیز باید اشاره نمود که حتی اگر همه چیز درست انجام شود؛ یعنی خوب غذا خوردن، ورزش منظم و دریافت مایعات کافی بعد از عمل رعایت شود، استپ وزن بعد از اسلیو معده در طول روند کاهش وزن، امری اجتناب‌ناپذیر می‌باشد. این استپ وزنی اغلب به دلیل خصوصیات فیزیولوژیکی بدن رخ می‌دهد و در مرحله بعدی، رژیم غذایی و سایر عادات فردی می‌تواند به عنوان سایر دلایل اختلالات بعد از اسلیو معده و مشکلات وزنی مورد توجه قرار گیرد.

به طور کلی، استپ وزن بعد از اسلیو معده، امری طبیعی است و در صورت لزوم می‌توان از توصیه‌های پزشک در مورد روش‌های شکستن استپ وزنی (نظیر تمرینات ورزشی مناسب، برنامه غذایی متعادل و تنظیم کالری دریافتی) پس از جراحی اسلیو معده بهره‌مند شد.

مدت زمان استپ وزنی بعد از اسلیو معده

مدت زمان استپ وزنی بعد از عمل اسلیو معده معمولاً بین چند هفته تا چند ماه متغیر است. این مدت زمان به عوامل مختلفی نظیر تغییرات هورمونی، رژیم غذایی، فعالیت بدنی و ورزش بستگی دارد. استپ کاهش وزن بعد از اسلیو معده زمانی رخ می‌دهد که فرد به مدت 3 هفته یا بیشتر در همان وزن باقی بماند. این وضعیت به ویژه در حدود 1 الی 2 سال پس از جراحی چاقی شایع است.

به طور کلی، در شش ماه اول پس از جراحی اسلیو معده، کاهش وزن سریع اتفاق می‌افتد که اغلب 1 تا 2 کیلوگرم در هفته در طول سه ماه اول و پس از آن کاهش می‌یابد. در اکثر بیماران چاق تا 12 الی 18 ماه پس از جراحی اسلیو معده، روند کاهش وزن ادامه می‌یابد؛ اما گاهی اوقات یک استپ کاهش وزن سرسخت می‌تواند در اوایل شش ماه بعد از عمل رخ بدهد. این استپ وزنی به‌طور معمول بین ۲ تا ۸ هفته به طول می‌انجامد که مدت زمان آن برای هر فرد متفاوت است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر استپ وزنی بیش از ۸ هفته ادامه پیدا کرد و حتی با وجود رعایت رژیم غذایی، ورزش و تغییرات سبک زندگی، باز هم روند کاهش وزن متوقف شد، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت نمود تا برنامه‌های غذایی و ورزشی شما را بازبینی کرده و دلایل احتمالی اسپ وزنی مورد بررسی قرار گیرد.

همچنین در صورت مشاهده هرکدام از موارد زیر بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرد:

1. کاهش وزن بعد از عمل اسلیو به طور کلی متوقف شده است و هیچ نشانه‌ای از تغییر وزن و بهبودی وجود ندارد.
2. مشکلات گوارشی نظیر تهوع، استفراغ و یا ناراحتی معده که بهبود نمی‌یابند.
3. احساس خستگی شدید، ضعف، ریزش مو و یا تغییرات غیرمعمول در پوست و ناخن‌ها که می‌تواند نشان‌دهنده کمبود مواد مغذی باشد و نیاز به بررسی پزشکی دارد.
4. احساس گرسنگی شدید یا پرخوری پس از عمل اسلیو معده را باید جدی گرفت و با پزشک مشورت نمود تا راهکارهایی برای کنترل اشتها ارائه نماید.
5. اگر به جای کاهش وزن بعد از عمل اسلیو معده، در حال افزایش وزن هستید، احتمالاً نیاز به تغییرات ضروری در برنامه درمانی و غذایی دارید که باید تحت نظر پزشک تجویز شود.

مشاوره تخصصی بعد از عمل اسلیو معده

مشاوره کاهش وزن توسط پزشک متخصص برای جلوگیری از استپ وزنی بسیار مهم است؛ زیرا یک برنامه دقیق و شخصی‌سازی‌شده می‌تواند به شما کمک کند تا از این مرحله عبور کرده و به کاهش وزن خود ادامه دهید. این مشاوره اغلب شامل موارد مختلفی ازجمله بررسی برنامه غذایی، میزان فعالیت و ورزش، تغییرات هورمونی و نظارت بر وضعیت سلامت عمومی شما می‌شود.

البته که حفظ صبر و تداوم در پیگیری راهکارهای ذکر شده توسط پزشک متخصص کمک می‌کند که روند کاهش وزن به‌صورت سالم و صحیح ادامه یابد. شایان ذکر است که شما می‌توانید با رزرو پکیج‌های ویزیت VIP دکتر سینوهه از راهکارهای تخصصی برای جلوگیری از استپ وزنی بعد از جراحی‌های چاقی آگاه شوید؛ ازجمله:

1. رژیم غذایی متعادل و فردی شامل پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم
2. توصیه به انجام تمرینات ورزشی مناسب با توجه به وضعیت بدنی و اهداف کاهش وزن شما
3. پیگیری تغییرات هورمونی و تنظیم داروها و مکمل‌ها
4. تجویز تکنیک‌های آرامش‌بخش و مدیریت استرس برای بهبود وضعیت روانی
5. خواب کافی و باکیفیت برای بهبود متابولیسم بدن

سخن آخر

علت توقف کاهش وزن پس از جراحی‌های چاقی، هرچه که باشد، راهکارهای زیادی برای ادامه زندگی سالم و در صورت لزوم، ادامه کاهش وزن وجود دارد؛ فقط باید به تجویز پزشک خود برای یک رژیم غذایی سالم و متعادل و ورزش منظم بدنی پایبند باشید.

شما می‌توانید با تهیه پکیج اسیلو معده دکتر سینوهه، علاوه بر برخوداری از مهارت پزشکان حاذق و شرایط پرداخت اقساطی، از مشاوره‌های تخصصی قبل و بعد از عمل کاهش وزن نیز بهره‌مند شوید و در صورت بروز مشکل وزنی بعد از عمل، استپ وزنی را شکسته و روند کاهش وزن را با موفقیت ادامه دهید.