بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو معده: عوامل تاثیر گذار، دلایل و راه های جلوگیری

جراحی لاغری با تمام مزایایی که دارد، تضمینی برای کاهش وزن دائمی نیست. یکی از بزرگ‌ترین ترس‌های افرادی که جراحی‌های لاغری نظیر اسلیو معده انجام داده‌اند این است که دوباره شاهد بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو باشند. باید دانست که افزایش وزن بعد از عمل اسلیو معمولاً به رژیم غذایی و چندین عامل دیگر مربوط می‌شود که در این مقاله به طور کامل شرح داده شده است.

لازم به ذکر است که شما می‌توانید با حفظ انگیزه و ایجاد تغییرات پایدار، احتمال بازگشت وزن بعد از عمل لاغری را به حداقل برسانید و از نتایج مثبت جراحی برای مدت طولانی بهره‌مند شوید.

افزایش وزن بعد از عمل اسلیو معده چگونه رخ می‌دهد؟

گاهی اوقات افراد پس از جراحی‌های مقابله با چاقی، افزایش وزن را تجربه می‌کنند؛ زیرا به توصیه‌های پزشک خود ادامه نمی‌دهند. به بیانی دیگر، افرادی که عمل‌های لاغری انجام می‌دهند، ممکن است که بلافاصله پس از جراحی، رژیم غذایی تجویزشده توسط پزشک را رعایت کنند؛ اما چند ماه یا حتی چند سال پس از جراحی، عادات قدیمی خود را از سر می‌گیرند و مراقبت‌های بعد از عمل را رعایت نمی‌کنند. در نتیجه، کیسه معده کوچک‌شده، فراتر از این حد کشیده می‌شود و موجب افزایش جذب کالری می‌گردد. البته گاهی می‌توان با یک روش اصلاحی این مشکل را برطرف کرد؛ اما حتی در چنین شرایطی نیز رعایت دستورالعمل‌های پزشک و انجام دقیق اقدامات مراقبتی بعد از عمل امری ضروری به شمار می‌رود.

بازگشت وزن بعد از عمل لاغری تا چه حد شایع است؟

متأسفانه، حقیقت این است که در صورت عدم رعایت برخی نکات لارم، بازگشت وزن بعد از اسلیو معده به آسانی رخ می‌دهد. طبق تحقیقات به عمل آمده، تقریباً ۲۰ تا ۳۰ درصد از افرادی که عمل لاغری را انجام می‌دهند، در طی ۲ الی ۵ سال پس از عمل با مقداری بازگشت وزن روبه‌رو می‌شوند.

افرادی که تحت برخی از روش‌های کاهش وزن نظیر اسلیو معده قرار می‌گیرند، به طور متوسط حدود 8 تا 10 درصد بازگشت وزن را تجربه می‌کنند که شدت و مقدار این بازگشت وزن در افراد مختلف متفاوت است و به عوامل متعددی بستگی دارد.

عوامل تأثیرگذار در افزایش وزن بعد از عمل اسلیو معده

درحالی‌که برخی افراد با جراحی اسلیو معده بیش از 50% از وزن اضافی خود را طی یک سال پس از عمل از دست می‌دهند، برخی دیگر ممکن است کاهش وزن ناکافی داشته باشند. ازجمله عواملی که در میزان شیوع و شدت بازگشت وزن بعد از اسلیو معده تأثیرگذارند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. نوع عمل جراحی: عمل‌های لاغری که با تکنیک‌های مختلف انجام می‌شوند، نتایج و اثرات متفاوتی دارند. به طور مثال، بازگشت وزن پس از عمل بای‌پس معده معمولاً کمتر از اسلیو معده است؛ اما همچنان احتمال آن وجود دارد.
2. پیروی از رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی: افرادی که پس از عمل اسلیو معده به توصیه‌های تغذیه‌ای و اعمال تغییرات در سبک زندگی خود پایبند هستند، کمتر دچار بازگشت وزن بعد از عمل می‌شوند. تغییرات دائمی در رژیم غذایی و سطح فعالیت بدنی برای ثبات وزن بعد از عمل بسیار حیاتی است.
3. عوامل روان‌شناختی: مشکلات روان‌شناختی نظیر افسردگی، اضطراب و استرس می‌توانند باعث پرخوری عصبی یا مصرف غذاهای ناسالم شود که اثر بسزایی در بازگشت وزن دارد.
4. متابولیسم بدن: برخی افراد به‌طور طبیعی بیشتر مستعد بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو معده هستند؛ زیرا متابولیسم بدن آن‌ها به گونه‌ای است که به وزن ازدست رفته، واکنش‌های جبرانی نشان می‌دهد و همین امر موجب کاهش مصرف انرژی و بازگشت وزن می‌شود.

دلایل افزایش وزن بعد از عمل اسلیو معده

علی‌رغم اینکه طی جراحی اسلیو معده، حجم معده کاهش می‌یابد و موجب می‌شود که افراد کالری کمتری مصرف کنند؛ اما گاهی ممکن است بر اثر علل مختلف، شاهد بازگشت وزن پس از عمل باشند. در ادامه، برخی از مواردی که به عنوان علت بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو معده به شمار می‌رود، مورد بررسی قرار گرفته است:

1. تغییر عادات غذایی

بعضی افراد ممکن است پس از عمل و به مرور زمان به عادات غذایی قبلی خود بازگردند. به طور مثال، خوردن مکرر غذاهای پرکالری، غذاهای چرب، شیرین و فراوری‌شده می‌تواند منجر به افزایش وزن مجدد شود.

2. مصرف میان‌وعده‌های پرکالری

برخی افراد به جای خوردن غذاهای کامل، به مصرف میان‌وعده‌های پرکالری و ناسالم روی می‌آورند که این امر می‌تواند موجب افزایش وزن شود.

3. اختلال سیگنال‌های گرسنگی و سیری

با وجود کاهش حجم معده پس از جراحی اسلیو، ممکن است برخی افراد همچنان احساس گرسنگی زیادی داشته باشند و سیگنال‌های سیری ضعیف‌تری دریافت کنند. این مسئله می‌تواند باعث پرخوری و بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو شود.

4. نواسانات متابولیکی بدن

کاهش شدید وزن باعث می‌شود که متابولیسم بدن کندتر گردد. با کاهش مصرف انرژی، بدن به تدریج شروع به ذخیره‌سازی چربی می‌کند که این واکنش جبرانی از سوی بدن که در ازای وزن کاهش‌یافته رخ می‌دهد می‌تواند منجر به افزایش وزن مجدد بعد از عمل لاغری شود.

5. کشش معده

گاهی در اثر پرخوری، کشش تدریجی در کیسه معده جدید رخ می‌دهد و همین امر موجب افزایش اشتها و افزایش وزن مجدد می‌شود. در برخی موارد نیز طی جراحی، کیسه معده به طور کامل کوچک نشده و حجم زیادی از معده پس از عمل باقی مانده است که این موضوع نیز می‌تواند در بازگشت وزن مؤثر باشد.

6. کم تحرکی

فعالیت بدنی نقش مهمی در حفظ کاهش وزن پس از عمل دارد. عدم انجام تمرینات منظم می‌تواند متابولیسم بدن را کاهش دهد، خطر افزایش وزن را بالا ببرد و موجب شود که بدن به مرور زمان وزن از دست‌رفته را دوباره کسب کند.

7. اختلالات هورمونی

برخی از مشکلات هورمونی نظیر کم‌کاری تیروئید، مقاومت به انسولین و سندروم تخمدان پلی‌کیستیک می‌توانند در روند افزایش وزن مجدد یا بازگشت وزن بعد از عمل لاغری دخیل باشند.

8. مشکلات روان‌شناختی و عاطفی

گاهی ممکن است برخی افراد برای مقابله با مشکلات عاطفی و یا برای کاهش استرس به غذا خوردن به‌عنوان راهی برای تسکین روحی روی آورند. این امر می‌تواند مشکلاتی نظیر پرخوری عصبی را به دنبال داشته باشد و سبب بازگشت وزن بعد از عمل شود.

راهکارهای مؤثر برای جلوگیری از بازگشت وزن بعد از عمل لاغری

برای جلوگیری از بازگشت وزن بعد از عمل لاغری (مانند اسلیو معده یا بای‌پس معده)، رعایت تغییرات پایدار در سبک زندگی بسیار مهم است تا نتایج کاهش وزن طولانی‌مدت باشد و از بازگشت وزن جلوگیری شود. نکته قابل توجه این است که فرد می‌بایست تغییرات حاصل از جراحی‌های لاغری را به عنوان بخشی از سبک زندگی جدید خود بپذیرد و به صورت یک رژیم موقت به آن نگاه نکند؛ چراکه تثبیت این عادات جدید است که موجب جلوگیری از بازگشت وزن در بلندمدت می‌شود. راه‌های جلوگیری از بازگشت وزن بعد اسلیو به شرح زیر می‌باشد:

1. رعایت یک رژیم غذایی سالم و متعادل

پس از جراحی اسلیو معده، متخصص تغذیه معمولاً یک رژیم غذایی کم‌کالری، کم‌چرب و پرپروتئین را توصیه می‌کند. رژیم غذایی بعد از اسلیو باید حاوی مواد مغذی لازم باشد تا بدن بتواند عملکرد خوبی داشته باشد و انرژی کافی را بدون کالری اضافی تأمین کند. از این رو، مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین‌های کم‌چرب برای جلوگیری از افزایش وزن مجدد بسیار مهم است.

2. حفظ عادات غذایی منظم و کنترل سایز وعده‌های غذایی

خوردن وعده‌های غذایی کوچک و منظم _بین ۳ الی ۵ وعده در روز_ و کنترل میزان غذاهای مصرفی در هر وعده می‌تواند به حفظ وزن بعد از لاغری کمک کند. بنابراین باید از پرخوری خودداری نمود و به سیگنال‌های سیری بدن توجه ویژه‌ای کرد.

3. مشاوره منظم با متخصص تغذیه

جلسات مشاوره منظم با متخصص تغذیه به منظور پیگیری وضعیت کاهش وزن و سلامت کلی بدن می‌توانند به فرد کمک کند که در مسیر کاهش وزن باقی بماند و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری به عمل آورد.

4. فعالیت بدنی منظم

فعالیت‌های بدنی نظیر پیاده‌روی، دویدن، شنا و تمرینات قدرتی می‌تواند به حفظ وزن و بهبود متابولیسم بدن بعد از عمل اسلیو معده کمک کند. گفته می‌شود داشتن حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت متوسط در هفته برای پیشگری از افزایش وزن بعد از اسلیو مفید است.

5. توجه به تغییرات بدنی

داشتن نظارت منظم بر وزن و ثبت وزن خود به طور مرتب و توجه به هرگونه تغییر در سایز بدن و حتی اندازه لباس‌ها کمک می‌کند تا در صورت شروع افزایش وزن، بتوان سریعاً اقدامات اصلاحی را زیر نظر پزشک متخصص انجام داد.

6. مدیریت استرس و مشکلات روانی

بسیاری از افراد پس از جراحی لاغری ممکن است با مشکلات روان‌شناختی، اضطراب و افسردگی مواجه شوند. در چنین شرایطی، مدیریت استرس و تلاش برای برطرف کردن مشکلات روان‌شناختی از طریق مشاوره، یوگا، مدیتیشن یا گروه‌های حمایتی اجتماعی می‌تواند از غذا خوردن هیجانی و افزایش وزن بعد از عمل جلوگیری کند و به افراد کمک کند تا با مشکلات عاطفی و استرس بهتر کنار بیایند.

7. پشتیبانی عاطفی

پیوستن به گروه‌های حمایتی که شامل افرادی هستند که تجربه جراحی لاغری دارند، می‌تواند به حفظ انگیزه و تعهد جهت تلاش برای حفظ وزن کمک کند. همچنین افراد می‌توانند با پیوستن به این گروه‌ها، با راهکارهای عملی برای جلوگیری از بازگشت وزن آشنا شوند.

ممنوعات بعد از عمل اسلیو معده

بعد از عمل اسلیو معده، رعایت یکسری موارد ممنوع و اعمال محدودیت‌ها ضروری است تا به بهبود سریع‌تر، کاهش عوارض و جلوگیری از بازگشت وزن کمک شود. ازجمله موارد ممنوعه بعد از عمل اسلیو معده می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. ممنوعات غذایی بعد از عمل اسلیو معده

پرهیز از خوردن میان‌وعده‌های ناسالم و پرکالری، غذاهای سرخ‌کردنی و پرچرب، شیرینی‌جات، نوشیدنی‌های الکلی، غذاهای فراوری‌شده و فست فودها بعد از عمل اسلیو معده ضروری است؛ زیرا علاوه بر اینکه این غذاها هضم دشواری دارند، می‌توانند بدون احساس سیری مقدار زیادی کالری به بدن برسانند و باعث افزایش وزن بعد از اسلیو معده شوند.

2. ممنوعات مربوط به شیوه غذا خوردن بعد از عمل اسلیو معده

پرهیز از خوردن غذاهای جامد در هفته‌های ابتدایی پس از جراحی ضروری است. همچنین باید از سریع غذا خوردن و نجویدن کامل لقمه‌ها اجتناب نمود تا از ناراحتی‌های گوارشی و بازگشت وزن جلوگیری شود.

3. محدودیت فعالیت‌های بدنی بعد از عمل اسلیو معده

انجام فعالیت‌های سنگین در هفته‌های اول بعد از عمل و یا بلند کردن وزنه‌های سنگین می‌تواند به محل جراحی فشار وارد کند و خطر پارگی یا مشکلات جدی‌تری را در پی داشته باشد؛ لذا انجام تمرینات سنگین ممنوع است و باید به بدن فرصت بهبودی داد و سپس به تدریج فعالیت‌های ورزشی را شروع کرد.

4. ممنوعیت‌های رفتاری بعد از عمل اسلیو معده

سیگار کشیدن به سبب ایجاد عفونت و کندتر کردن روند بهبود زخم‌ها، بعد از عمل اسلیو ممنوع است. همچنین قرار گرفتن در شرایط تنش‌زا بعد از این عمل لاغری توصیه نمی‌شود. به علاوه، عدم رعایت دستورالعمل‌های پزشک و مصرف نکردن داروها و مکمل‌های تجویزشده می‌تواند خطر بازگشت وزن را به دنبال داشته باشد.

در صورت بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو معده چه کنیم؟

بازگشت وزن بعد از عمل اسلیو معده معمولاً به دلیل عواملی قابل اصلاحی رخ می‌دهد؛ بنابراین جای نگرانی نیست و با کمک تیم پزشکی، تغییر در سبک زندگی و پشتیبانی روان‌شناختی، می‌توان وزن خود را دوباره کنترل کرده و نتایج موفقیت‌آمیزی را تجربه نمود.

باید دانست که تکنیک‌های رفتار درمانی و مدیریت رفتارهای غذایی می‌تواند به شما کمک کند تا عادات غذایی سالم‌تری در پیش بگیرید. از طرفی دیگر، فعالیت‌های ورزشی مانند پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری می‌تواند به افزایش متابولیسم بدن و کاهش وزن شما کمک کند. لازم به ذکر است که در برخی موارد در کنار تغییرات سبک زندگی، داروهایی تجویز می‌شود که مصرف آن‌ها باید حتماً تحت نظر پزشک باشد و ازجمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. داروهای آگونیست GLP-1 مانند لیراگلوتاید و سمگلوتاید؛ برای کاهش اشتها و افزایش احساس سیری
2. داروهای مهارکننده جذب چربی مانند اورلیستات؛ جهت جلوگیری از جذب چربی‌ها در دستگاه گوارش
3. داروی ترکیبی فنترمین-توپیرامات؛ برای کاهش اشتها و کنترل وزن
4. داروی ترکیبی بوپروپیون-نالتروکسان؛ جهت کمک به به کاهش اشتها و کاهش میل به غذاخوردن

به طور کلی، برای درمان اضافه وزن مجدد بعد از جراحی لاغری، مواردی نظیر اصلاح رژیم غذایی و سبک زندگی، داروهای کاهش وزن و جراحی ترمیمی، از گزینه‌های اصلی درمانی به شمار می‌روند.

سخن پایانی

بازگشت وزن پس از عمل اسلیو معده، یک چالش جدی است که نیاز به توجه مداوم و پیگیری دقیق از سوی بیمار و تیم درمانی دارد؛ دقیقاً همان ویژگی‌هایی که پکیج اسلیو معده دکتر سینوهه برای شما فراهم آورده است. باید بدانید که شما برای حفظ کاهش وزن خود پس از جراحی، باید همان کارهایی را انجام دهید که دیگران برای حفظ وزن سالم انجام می‌دهند. البته دکتر سینوهه در تمام طول این مسیر همراهتان است و شما در صورت داشتن هرگونه سؤالی می‌توانید با ما در تماس باشید.

سؤالات متداول

1. چرا بعد از عمل اسلیو معده، بازگشت وزن اتفاق می‌افتد؟

بازگشت وزن به دلایل متعددی از جمله تغییرات عادات غذایی، غذا خوردن هیجانی، کم‌تحرکی و مشکلات هورمونی و روانی رخ می‌دهد. برخی افراد ممکن است به دلیل احساس گرسنگی بیشتر یا از دست دادن انگیزه لاغر شدن، به عادات غذایی قبلی خود برگردند و شاهد افزایش وزن مجدد باشند.

2. چه زمانی احتمال بازگشت وزن بعد از اسلیو معده بیشتر است؟

احتمال بازگشت وزن معمولاً از ۱۸ ماه پس از عمل شروع می‌شود و در سال‌های بعدی به ویژه در بازه زمانی ۲ تا ۵ سال بعد از عمل افزایش می‌یابد. در این دوره، ممکن است بسیاری از بیماران عادات غذایی و ورزشی توصیه‌شده را رها کنند و به وزن قبلی خود بازگردند.

3. چه اقداماتی برای جلوگیری از بازگشت وزن باید انجام بدهیم؟

پیروی از یک رژیم غذایی متعادل، انجام تمرینات ورزشی متناسب با وضعیت جسمانی، مشاوره و مراجعه منظم به پزشک و متخصص تغذیه جهت پیگیری روند کاهش وزن و ثبت تغییرات وزنی می‌تواند به شما در جلوگیری از بازگشت وزن بعد از اسلیو کمک کند.

4. آیا همه بعد از عمل اسلیو معده دچار بازگشت وزن می‌شوند؟

الزاماً خیر. بازگشت وزن در همه افراد یکسان نیست. برخی افرادی که به خوبی به تغییرات در سبک زندگی پایبند هستند موفق به حفظ کاهش وزن خود می‌شوند. در مقابل نیز افرادی که عادات غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم را رعایت نمی‌کنند مستعد بازگشت وزن بعد از عمل هستند.

5. آیا بازگشت وزن بعد از اسلیو معده دائمی است؟

بازگشت وزن بعد از اسلیو می‌تواند دائمی باشد؛ اما علاوه بر اینکه تغییر سبک زندگی و انجام مراقبت‌های ضروری بعد از عمل اسلیو می‌تواند به حفظ وزن سالم کمک کند، گاهی نیز می‌توان با جراحی‌های اصلاحی تحت نظر پزشک، این عارضه را درمان نمود.

6. آیا بازگشت وزن بعد از جراحی لاغری عوارض خاصی دارد؟

بله، بازگشت وزن ممکن است منجر به بروز بیماری‌های مرتبط با چاقی نظیر دیابت و بیماری‌های قلبی، مشکلات روانی، افسردگی، کاهش اعتمادبه‌نفس و کاهش کیفیت زندگی شود.

7. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر احساس کردید که به سرعت وزن اضافه می‌کنید و یا نمی‌توانید عادات غذایی سالم را حفظ کنید، باید به پزشک یا متخصص تغذیه مراجعه نمایید.