آشنایی با مزایا و معایب عمل اسلیو معده + عوارض جانبی طولانی مدت

هرچند اسلیو معده یا اسلیو گاسترکتومی یک روش دائمی برای لاغری است و تا آخر عمر ادامه دارد و قابل برگشت نیست؛ اما می‌تواند اثرات متعاقب متفاوتی را برای افراد مختلف به دنبال داشته باشد. این مقاله به بررسی مزایا و معایب جراحی اسلیو معده پرداخته است.

معرفی عمل اسلیو معده

جراحی اسلیو معده جزو کارآمدترین و موفق‌ترین روش لاغری برای افرادی است که دارای مقدار بیش‌ازحد بافت چربی هستند. این جراحی به عنوان یک روش موفق جهت دستیابی به کاهش وزن قابل‌توجه در مدت‌زمان کوتاه شناخته شده است.

در این روش، قسمت بزرگی از معده که تنظیم‌کننده اشتها است به کمک لاپاراسکوپی برداشته می‌شود. عمل جراحی اسلیو معده شامل تغییرات پیچیده فیزیولوژیکی است که با محدودیت و تعدیل ترشح هورمون گرلین (هورمون گرسنگی) پس از برداشتن معده، با کاهش احساس گرسنگی، به کاهش وزن کمک می‌کند.

مزایا و فواید عمل اسلیو معده

از مهم‌ترین مزایای عمل اسلیو معده می‌توان به دائمی بودن و کم‌تهاجمی بودن آن اشاره کرد. به بیانی دیگر، نتیجه عمل اسلیو معده ماندگار بوده و چون به روش لاپاراسکوپی انجام می‌گیرد، به عنوان جراحی کم‌تهاجم شناخته می‌شود. برخی از مزایای عمل اسلیو معده به شرح زیر می‌باشد:

1. کاهش وزن

یکی از مزایای جراحی اسلیو معده، کاهش وزن قابل توجه طولانی مدت است که حداکثر تا 80 درصد از میزان چاقی را می‌تواند برطرف سازد. درصد کاهش وزن یا کاهش BMI در روش اسلیو معده ماندگار است و موجب تغییرات زیادی در ترجیحات غذایی فرد می‌گردد که به کاهش وزن طولانی مدت کمک می‌کند.

2. رفع مشکلات روانی

با توجه به ارتباط معنی‌دار افسردگی با چاقی، تحقیقات نشان داده که عمل اسلیو معده می‌تواند فوبیای اضطراب و افسردگی را در بیماران چاق برطرف کند و مشکلات روانی آنان را کاهش دهد؛ زیرا پس از این عمل لاغری، کیفیت زندگی و وضعیت جسمانی این افراد بهبود می‌یابد و روابط اجتماعی آنان گسترده‌تر می‌شود.

3. رفع بیماری های مرتبط با چاقی

طبق تحقیقات انجام شده، افراد چاق در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری‌های مختلف هستند که کیفیت زندگی آن‌ها را پایین‌تر می‌آورد. یکی از فواید عمل اسلیو معده این است که می‌تواند برخی از بیماری‌های مرتبط با چاقی را بهبود بخشد و یا حتی آن‌ها را برطرف سازد. ازجمله این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. دیابت نوع 2: پس از اسلیو معده، حساسیت به انسولین به طور چشمگیری افزایش می‌یابد و لذا، کاهش قابل توجهی در سطوح قند خون ناشتا (FBS) و گلوکز خون یا هموگلوبین گلیکوزیله‌شده (HbA1c) رخ می‌دهد و عارضه مقاومت به انسولین و بیماری دیابت در فرد بهبود می‌یابد. حتی پس از اسلیو معده، افزایش هورمون CCK که ترشح انسولین را تحریک می‌کند، نقش کلیدی در رفع دیابت دارد.
2. بیماری کبد چرب غیر الکلی (NAFLD): کاهش وزنی که در اثر عمل اسلیو معده رخ می‌دهد می‌تواند رسوب چربی در کبد را کاهش داده و موجب بهبود بیماری کبد چرب شود و فرد را از عوارض این بیماری رها کند.
3. بیماری قلب و عروقی: تولید ترومبین پس از کاهش وزن تا حد زیادی کاهش می‌یابد و این امر می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی عروقی، انفارکتوس میوکارد و سکته مغزی را کاهش دهد.
4. آپنه انسدادی خواب: از دیگر مزیت‌های جراحی اسلیو معده می‌توان به بهبود اختلال تنفسی و حتی بهبود خروپف و در نتیجه، افزایش کیفیت خواب اشاره کرد.
5. فشار خون بالا: تحقیقات نشان داده‌اند که فشار خون بالا پس از اسلیو گاسترکتومی برطرف می‌شود و بدیهی است که بهبود فشار خون می‌تواند نقش مؤثری در کاهش عارضه‌های قلبی عروقی داشته باشد.
6. سکته قلبی و مغزی: بر اساس آمار به دست آمده، افراد چاقی که جراحی لاغری انجام داده‌اند، به میزان 50% کمتر از سایرین دچار مرگ و میر ناشی از سکته قلبی یا سکته مغزی شده‌اند. بنابراین، کاهش خطر سکته قلبی و مغزی، یکی دیگر از فواید عمل اسلیو معده و کاهش وزن ناشی از آن محسوب می‌شود.

4. عدم جاگذاری شیء خارجی در بدن

از دیگر فواید اسلیو معده این است که در این روش نیازی نیست که شیء یا وسیله خارجی نظیر حلقه یا بالون وارد بدن شود؛ لذا، در این روش، واکنش‌های نامطلوب بدن به شیء خارجی وجود ندارد.

5. افزایش اعتماد به نفس

افراد چاق به کمک عمل اسلیو معده می‌توانند به وزن ایده‌آل برسند و با اعتماد به نفس بیشتری کارهایی که به سبب چاقی مفرط از انجام آن عاجز بودند را به جا آورند.

6. بستری کوتاه مدت در بیمارستان

معمولاً پس از عمل اسلیو معده، مدت‌زمان اقامت در بیمارستان در مقایسه با سایر جراحی‌های کاهش وزن کوتاه‌تر است.

عوارض و معایب جراحی اسلیو معده

عوارض عمل اسلیو معده که ممکن است طی چندماه تا چند روز رخ دهد، می‌تواند از مشکلات تحمل غذا تا افزایش وزن مجدد را شامل شود. به طور کلی، عوارض و خطرات عمل اسلیو معده به چند دسته تقسیم می‌شوند که به شرح زیر می‌باشد:

1. عوارض حین عمل

خونریزی، نشت و فیستول معده از شایع‌ترین عوارض حین عمل و بعد از عمل اسلیو معده می‌باشد. البته باید ذکر کرد که خونریزی حین عمل، مشکلی در جراحی ایجاد نمی‌کند؛ اما می‌تواند پروسه عمل و کار جراح را با سختی مواجه سازد.

2. عوارض اولیه

شایع‌ترین عوارض در میان بیماران در این دوران شامل خونریزی، عفونت زخم و رابدومیولیز (تحلیل عضلات) است. همچنین، تخلیه معمولاً حدود یک ساعت پس از صرف غذا اتفاق می‌افتد و با علائم نفخ، گرگرفتگی و اسهال ظاهر می‌شود. سایر عوارض اولیه اسلیو معده عبارتند از:

1. آمبولی ریه: علائم آمبولی بعد از عمل اسلیو معده شامل افزایش ناگهانی ضربان قلب، تب، تنگی نفس ناگهانی، سیاه شدن رنگ لب‌ها، تعریق زیاد و احساس سبکی در سر و سرگیجه است.
2. ضعف بدن: ممکن است فرد پس از عمل ضعف بدن را تجربه نماید که ضعف بعد از عمل اسلیو معده می‌تواند در اثر کم‌آبی بدن، کمبود ویتامین و مواد معدنی و یا کمبود پروتئین باشد.
3. عوارض تغذیه ای و متابولیکی: بیماران پس از جراحی اسلیو معده می‌بایست در کنترل وعده غذایی و انتخاب غذاهای غنی از مواد مغذی دقت زیادی داشته باشد؛ زیرا عدم رعایت این دستورالعمل‌ها می تواند منجر به شکست نتیجه عمل شود.
4. نشتی معده: نشتی معده بعد از اسلیو زمانی اتفاق می‌افتد که محتویات معده از ناحیه خط منگنه‌شده، نشت کند. این نشتی می‌تواند به دلیل خوب منگنه نشدن خط اصلی برش، عدم مهارت پزشک و یا پیدایش سوراخ بین قسمت‌های منگنه باشد. معمولاً این نوع نشت درست پس از عمل رخ می‌دهد؛ اما گاهی هم ممکن است ماه‌ها یا حتی سال‌ها بعد شروع به نشت کند که این نشت تأخیری می‌تواند نادر و خطرناک باشد و به دارو و بستری شدن در بیمارستان نیاز خواهد داشت. برخی از علائم نشت معده شامل تب، درد شکم، فشار خون پایین، لکوسیتوز (تعداد گلبول‌های سفید خون بالا) و تاکی کاردی (افزایش ضربان قلب) می‌باشد.

3. عوارض جانبی بعد از عمل اسلیو معده

1. سوء هاضمه: بعد از عمل اسلیو معده، به دلیل کوچک‌تر شدن اندازه معده و تغییر در نحوه حرکت غذا در دستگاه گوارش، ممکن است فرد سوء هاضمه یا ناراحتی معده را تجربه نماید.
2. حالت تهوع: یکی از عوارض شایع پس از اسلیو معده، حالت تهوع است که به مرور زمان برطرف می‌شود؛ اما در برخی افراد ممکن است ماه‌ها به طول بیانجامد. گفتنی است که حالت تهوع می‌تواند تا حدی به این دلیل باشد که غذا برای مدت طولانی‌تری در معده باقی می‌ماند.
3. اسهال: برخی از افراد ممکن است پس از جراحی دچار اسهال شوند که این امر به دلیل به هم خوردن تعادل باکتری‌های روده و یا وجود مواد مغذی هضم‌نشده در روده به وقوع می‌پیوندد. اسهال می‌تواند باعث کم آبی یا سوءتغذیه شود و در صورتی که به خودی خود برطرف نشود، می‌بایست به پزشک متخصص گوارش مراجعه نمود.
4. افتادگی پوست: تنگی مجرای خروجی معده پس از عمل، هضم غذا را سخت می‌کند و حتی گاهی اوقات می‌تواند معده را مسدود کند. گفتنی است که جراح می‌تواند این مشکل را با «کشش» ناحیه باریک یا تنگ، برطرف نماید.

4. عوارض جانبی طولانی مدت اسلیو معده

جراحی اسلیو معده می‌تواند عوارض خفیف تا شدید طولانی‌مدت ایجاد کند. عوارض اسلیو معده در دراز مدت در عرض چند ماه یا چند سال بعد از جراحی ظاهر می‌شود. برخی عوارض طولاتی مدت عمل اسلیو معده عبارتند از:

1. عدم تحمل غذایی: پس از اسلیو معده، افراد نمی‌توانند همانند قبل، مقدار زیادی غذا بخورند و این امر باعث ایجاد مشکل در هضم برخی غذاها مانند گوشت قرمز، برنج، ماکارونی و نان می‌شود.
2. شکست در کاهش وزن: کیسه معده در روزهای اول بعد از جراحی فقط می‌تواند به اندازه نصف فنجان غذا را در خود جای دهد؛ اما با گذشت زمان، کیسه کشیده می‌شود و اگر وعده‌های غذایی بیشتری میل شود، ممکن است روند کاهش وزن متوقف شود و روند افزایش وزن مجدداً شروع شود. تحقیقات نشان می‌دهد که حدود 20 تا 35 درصد از افراد، نرخ شکست طولانی‌مدت را تجربه می‌کنند. لازم به ذکر است که این شکست در افرادی با BMI بالای 35 و در طول 18 الی 24 ماه پس از عمل اسلیو معده رخ می‌دهد.
3. سوء تغذیه: سوء تغذیه، یا عدم دریافت تغذیه کافی می‌تواند سال‌ها پس از جراحی اسلیو معده ظاهر شود. برخی از بیماران زمانی که کالری کمتری می‌خورند، در دریافت مواد مغذی کافی مشکل دارند؛ به‌ویژه اگر اسهال یا حالت تهوع داشته باشند و این امر موجب سوء تغذیه می‌گردد. بنابراین، احتمال دارد پزشک مصرف ویتامین‌ها و مواد معدنی را برای فرد تجویز نماید.
4. بیماری رفلاکس معده: سوزش سر دل و سایر علائم بیماری ریفلاکس معده (GERD) از عوارض شایع جراحی اسلیو معده به شمار می‌رود و می‌تواند حتی یک سال پس از عمل خود را نشان دهد. این عارضه با علائمی نظیر نفخ، احساس سیری و ناراحتی معده همراه است و داروهای کاهنده اسید می‌تواند به بهبود علائم آن کمک کند.
5. زخم معده: زخم معده پس از عمل اسلیو معده می‌تواند ماه‌ها تا سال‌ها بعد خود را نشان دهد و با علائمی نظیر مدفوع تیره و قیری رنگ، خون در استفراغ و درد در ناحیه معده همراه باشد.
6. سنگ کیسه صفرا: سنگ کیسه صفرا در مدت 18 ماه پس از اسلیو معده ظاهر می‌شود و ممکن است فرد به جراحی کیسه صفرا و خارج کردن آن نیاز پیدا کند.
7. چسبندگی شکم: بافت‌های شکم لغزنده است و این موجب می‌شود تا هنگام حرکت از کنار یکدیگر بگذرند؛ لذا در عرض چند روز تا سال‌ها پس از جراحی، ممکن است زخم‌هایی ایجاد شود که باعث چسبندگی بافت‌ها گردد و فرد احساس کشش در این ناحیه داشته باشد. این چسبندگی ممکن است آزاردهنده یا حتی دردناک باشد و همچنین روده کوچک را مسدود کند.
8. فتق برشی: فتق زمانی ایجاد می‌شود که یک ارگان به یک ناحیه ضعیف در بافت یا عضله‌ای فشار وارد کند. بروز فتق پس از اسلیو معده بسیار کم پیش می‌آید؛ اما ممکن است طی ماه‌ها یا سال‌ها بعد، در محل برش معده رخ بدهد.

آیا اسلیو معده ارزش انجام دادن دارد؟

اگر به دنبال اسلیو معده هستید، مهم است که در مورد خطرات و فواید آن با یک متخصص چاقی صحبت کنید تا متوجه شوید که آیا این جراحی برای شما مناسب است یا خیر.

در حقیقت، افراد قبل از انجام عمل اسلیو معده باید به اهداف کاهش وزن خود دست یابند و بدانند که در ازای عوارض این جراحی، چه مزایایی در انتظار آنان است. به طور مثال، در برخی افراد بسیار چاق با BMI بالاتر از 40 انجام عمل اسلیو معده راهکار اساسی برای لاغر شدن است.

پشیمانی بعد از عمل اسلیو معده

موفقیت جراحی اسلیو معده بستگی به اراده هر فرد در تغییر سبک زندگی دارد و عوارض پس از این جراحی نیز از یک بیمار به بیمار دیگر متفاوت است. در واقع، احساس پشیمانی بعد از جراحی اسلیو معده می‌تواند در اثر موارد زیر در فرد ایجاد شود:

1. عدم داشتن انتظار واقع‌بینانه از عمل اسلیو معده
2. عدم رعایت رژیم غذایی متعادل و عادت نداشتن به آهسته غذاخوردن
3. عدم رعایت مراقبت های بعد از عمل اسلیو
4. افتادگی پوست پس از عمل
5. انتخاب جراحی لاغری اشتباه و کاندید مناسب اسلیو معده نبودن
6. انتخاب پزشک غیر متخصص

سخن آخر

به طور کلی، تغییرات آناتومیکی در دستگاه گوارش می‌تواند عواقبی به دنبال داشته باشد و مهم است که قبل از تصمیم‌گیری برای حرکت رو به جلو، با رزرو پکیج ویزیت VIP دکتر سینوهه درباره تمام عوارض احتمالی عمل اسلیو معده آگاه شوید. همچنین استفاده از تجربیات کسانی که عمل اسلیو معده انجام داده‌اند نیز می‌تواند شما را در انجام یک جراحی موفق یاری نماید. در ضمن، دکتر سینوهه با فراهم کردن پکیج عمل اسلیو معده به صورت اقساطی، نگرانی شما در مورد هزینه‌های عمل را برطرف نموده است.