جراحی اسلیو معده چیست و چگونه انجام می شود؟

جراحی اسلیو معده (Gastric sleeve surgery) اندازه معده فرد را برای کاهش وزن تغییر می‌دهد؛ در نتیجه، معده بیشتر شبیه لوله‌ای می‌شود که غذا از آن عبور می‌کند تا کیسه‌ای که می‌تواند به هضم غذا کمک کند. گاسترکتومی اسلیو برگشت‌پذیر نیست. در ادامه با انواع روش‌های گاستروکتومی و مراحل انجام آن آشنا می‌شوید.

اسلیو معده چیست؟

عمل اسلیو معده با عناوینی نظیر گاسترکتومی اسلیو (Sleeve gastrectomy) و یا گاسترکتومی اسلیو عمودی (vertical sleeve gastrectomy) نیز شناخته می‌شود. گاستروکتومی به معنای معده‌برداری می‌باشد که طی آن، همه معده یا بخشی از معده برداشته می‌شود.

اسلیو معده یا گاستروکتومی اسلیو، نوعی عمل لاغری برای کاهش وزن است که این کاهش وزن نه تنها از طریق کاهش اندازه اندام صورت می‌گیرد؛ بلکه با حذف بخشی از معده که هورمون گرسنگی را تولید می‌کند، می‌تواند میزان اشتها را نیز تحت تاثیر قرار بدهد. بیماران می‌توانند به کمک این روش، در حدود 50 تا 70 درصد وزن اضافی خود را طی دو سال پس از جراحی کاهش دهند.

مراحل انجام عمل اسلیو معده برای لاغری

عمل اسلیو معده یا گاسترکتومی اسلیو به منظور لاغری شامل برداشتن قسمت فوقانی معده به نام فوندوس (محل تولید هورمون گرلین) است. این روش، بسیاری از ساختارها و اتصالات آناتومیک طبیعی بدن نظیر آنتروم و پیلور را همراه با عصب‌دهی عصب واگ حفظ می‌کند و تقریباً 75 تا 80 درصد انحنای بزرگ‌تر معده برداشته می‌شود و معده به شکل لوله باریکی شبیه به آستین (sleeve) یا موز باقی می‌ماند. به همین دلیل به آن، گاسترکتومی آستین نیز گفته می‌شود.

مراحل جراحی گاسترکتومی اسلیو به روش لاپاروسکوپی به شرح زیر می‌باشد:

1. بعد از بی‌هوشی، پزشک جراح برای دسترسی به حفره شکم، برش‌های کوچکی روی دیواره شکم ایجاد می‌کند و سپس تروکارهایی (Trocar: ابزارهایی با انتهای تیز) از طریق این برش‌ها وارد بدن می‌شود. در قدم بعدی ابزارهای جراحی برای دسترسی به حفره شکمی از تروکار عبور می‌کنند.
2. شکم با گاز دی اکسید کربن (CO2) پر می‌شود تا دیواره معده را از روده کوچک و سایر اندام‌ها دور کند؛ سپس جراح به کمک لاپاراسکوپ مجهز به دوربین فیلمبرداری تخصصی، حفره شکمی را مورد بررسی قرار می‌دهد.
3. از آنجایی که لبه کبد مستقیماً روی بخشی از مری و قسمت اول معده قرار دارد؛ لذا قبل از شروع عمل اسلیو معده، پزشک ابتدا توسط ابزاری خاص، کبد را از روی معده بلند می‌کند؛ سپس بافتی که معده را به امنتوم متصل می‌کند را جدا می‌سازد تا ناحیه زیر معده قابل مشاهده باشد. باید دانست که امنتوم چینی از صفاق است که از معده به اندام‌های مجاور کشیده شده‌ و جداسازی آن به جراح اجازه می‌دهد تا فضای پشت معده را ببیند؛ زیرا بسیاری از اندام‌های مهم نظیر پانکراس و طحال در زیر این قسمت از معده وجود دارند.
4. در مرحله بعد، طرف بزرگ‌تر معده که با عنوان انحنای بزرگ یا خمیدگی بزرگ شناخته می‌شود، توسط جراح برش می‌خورد و با دستگاهی به نام منگنه بسته می‌شود.
5. لازم به ذکر است که برای ایجاد ساختاری آستین‌مانند از بافت معده، جراح یک لوله نازک و استوانه‌ای‌شکل را از طریق دهان و مری وارد می‌کند تا به معده برسد. این کار به او کمک می‌کند تا تصور کند که کجا باید معده جدید را تشکیل بدهد؛ سپس جراح معده را برش می‌دهد تا بافت غیر ضروری را جدا کند و بافت باقیمانده را به هم متصل کند و در نهایت، یک معده استوانه‌ای شکل بسازد.
6. به طور کلی، برش معده به صورت عمودی از قسمت اتصال مری به معده _در ناحیه‌ای به نام زاویه His_ و بخش فوندوس معده شروع شده و تا اولین قسمت روده کوچک ادامه می‌یابد. در این جراحی، برش معده تا فاصله 2 الی 3 سانتیمتری دریچه پیلور معده متوقف می‌شود تا پیلور در امان بماند؛ زیرا این دریچه، تخلیه معده را تنظیم می‌کند.
7. اسلیو معده به کمک لاپاراسکوپی در حالی انجام می‌شود که جریان خون در سمت چپ معده و همچنین شاخه چپ عصب واگ حفظ می‌گردد و اندازه تقریبی باقیمانده معده پس از عمل حدود 150 میلی‌لیتر می‌باشد.
8. پس از بستن جای برش معده، نشتی معده پس از اسلیو مورد ارزیابی واقع می‌شود.
9. در انتها ابزارهای جراحی از دهان و شکم خارج می‌گردد و قسمت بخیه‌خورده جهت کنترل خونریزی مورد بررسی قرار می‌گیرد و در صورت نیاز، داروهایی به منظور توقف خونریزی روی زخم قرار می‌گیرد.

انواع عمل اسلیو معده برای کاهش وزن

جراحی اسلیو معده نوعی عمل محدودکننده یا کاهش‌دهنده حجم معده است که به دو روش اندوسکوپی و لاپاراسکوپی انجام می‌شود. نحوه انجام این دو روش به شرح زیر می‌باشد:

1. اندوسکوپی:

اسلیو معده به روش آندوسکوپی نوع جدیدی از روش‌های کم تهاجمی کاهش وزن است که تحت عنوان گاستروپلاستی اسلیو اندوسکوپیک (Endoscopic sleeve gastroplasty) شناخته می‌شود. این نوع عمل لاغری، بدین صورت انجام می‌گیرد که ابتدا، لوله اندوسکوپی مهجهز به دوربین و دستگاه بخیه از طریق دهان وارد بدن می‌شود؛ سپس معده منقبض می‌شود و بخشی از معده بدون ایجاد هیچ برشی، بخیه می‌خورد و همین بخیه‌ها، ساختار معده را تغییر داده و به شکل لوله‌ای در می‌آورند. حجم معده فرد به کمک این روش تا 70% کاهش می‌یابد و فرد به ظاهر زیبای مورد نظر خود می‌رسد. این روش برای افراد با شاخص توده بدنی 30 و بالاتر از آن قابل انجام می‌باشد.

2. لاپاراسکوپی:

عمل کوچک کردن معده با لاپاراسکوپی بدین صورت انجام می‌شود که تنها بریدگی‌های کوچکی روی شکم ایجاد می‌شود و از طریق این برش‌ها، جراح می‌تواند ابزارهای نازک و یک دوربین کوچک را به درون حفره شکمی بفرستند و تصاویر را روی یک مانیتور مشاهده نماید. جراحی لاپاراسکوپی خطرات کمتری نسبت به جراحی باز دارد و درد و جای زخم کمتری ایجاد می‌کند. طی این روش، معمولاً جراح 75 الی 85 درصد معده را برمی دارد. این باعث می‌شود که معده شکل لوله یا آستین را به خود بگیرد و غذای بسیار کمتری را در خود نگه دارد.

چه کسانی می‌ توانند عمل اسلیو معده را انجام دهند؟

افراد با BMI 35 به بالا کاندید مناسب برای عمل اسلیو معده می‌باشند. به علاوه افراد با شرایط زیر نیز می‌توانند اسلیو معده انجام دهند:

1. افراد مبتلا به چاقی که نتوانسته اند از طریق رژیم غذایی و ورزش وزن کم کنند
2. افراد چاق که BMI 40 یا بالاتر دارند
3. افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن مرتبط با چاقی مانند دیابت نوع 2، فشار خون بالا و آپنه خواب
4. افراد چاق دارای BMI در محدوده 30 تا 35 با دیابت غیر قابل کنترل

فواید عمل اسلیو معده چیست؟

برداشتن بخشی از معده به روش گاستروکتومی، موجب کاهش سطح هورمونی به نام گرلین در بدن می‌شود که به آن «هورمون گرسنگی» می‌گویند. بنابراین، بسیاری از مردم بعد از جراحی اسلیو معده کمتر گرسنه می‌شوند. هورمون گرلین همچنین در متابولیسم قند خون نیز نقش دارد؛ لذا افراد مبتلا به دیابت نوع II اغلب بعد از عمل اسلیو معده درمی‌یابند که به داروهای دیابت (به ویژه داروهای خوراکی) نیاز کمتری دارند.

ازجمله سایر فواید عمل اسلیو معده می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1. بهبود بیماری‌های مزمن مرتبط با چاقی نظیر ناباروری، فشار خون بالا، سکته، سرطان و آپنه خواب
2. ایجاد تغییرات کمتری در آناتومی کلی بدن
3. عدم جای‌گذاری جسم خارجی در حفره شکمی
4. برطرف شدن مشکلات روحی و روانی
5. افزایش اعتماد به نفس

عوارض اسلیو معده

اگرچه گاستروکتومی اسلیو، روشی غیرقابل برگشت است؛ اما در برخی موارد غیرمعمول، به دلیل از سرگیری عادات غذایی نامناسب یا گشاد شدن معده در طول زمان، ممکن است مجدداً افزایش وزن رخ بدهد که در این صورت، به ترمیم آستین معده یا جراحی اسلیو مجدد نیاز می‌باشد.

به طور کلی، اسلیو معده عوارض کوتاه‌مدت یا بلندمدت کمی دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

1. عفونت یا خونریزی
2. نشت معده
3. لخته شده خون
4. ابتلا به سنگ کیسه صفرا
5. مشکلات ریوی یا تنفسی
6. رفلاکس معده به مری
7. سوء تغذیه
8. استفراغ
9. کاهش وزن ناکافی و بازگشت وزن
10. مرگ (بسیار به ندرت)

اگر تمایل دارید درباره فواید و عوارض عمل اسلیو معده بیشتر بدانید، مطلب (آشنایی با مزایا و معایب عمل اسلیو معده) را از دست ندهید.

اقدامات قبل از عمل اسلیو معده

مشاوره با پزشک معالج و انجام آزمایشات مربوطه قبل از انجام عمل اسلیو معده هم پزشک کمک می‌کند که از وضعیت فرد آگاه شود و هم فرد متقاضی، از تمام جوانب عمل آگاه می‌شود.

شروع فعالیت بدنی و کاهش وزن قبل از عمل نیز موجب می‌شود فرد کاهش وزن سریع‌تری را بعد از عمل تجربه نماید. همچنین، رعایت رژیم غذایی کم کالری، نوشیدن آب کافی، تمرین آهسته غذاخوردن و قطع مصرف دخانیات چند هفته قبل از عمل اسلیو معده، از دیگر اقدامات لازم قبل از جراحی به شمار می‌رود.

به علاوه، قبل از اقدام به عمل اسلیو معده می‌بایست فرد، خود را از نظر ذهنی برای تغییرات در پیش رو آماده نماید. به طور مثال، سعی کند برخی عادات غذایی ناسالم نظیر پرخوری عصبی یا تند خوری را از خود دور کرده و خود را برای تغییرات بزرگ آماده نماید.

مراقبت های بعد از عمل اسلیو معده

بعد از گاسترکتومی اسلیو، رژیم غذایی با مایعات بدون قند و بدون گاز برای هفت روز اول شروع می‌شود؛ سپس به مدت سه هفته به غذاهای پوره شده و در نهایت، تقریباً چهار هفته پس از جراحی به غذاهای معمولی تبدیل می‌شود. از مراقبت های بعد از عمل اسلیو معده مصرف دو بار در روز یک مولتی ویتامین و یک بار در روز یک مکمل کلسیم و یک بار در ماه تزریق ویتامین B-12 است.

همچنین، ورزش روزانه و خوب جویدن و آهسته خوردن غذا نیز می‌تواند به ثبات و ماندگاری کاهش وزن بعد از عمل کمک کند. لازم به ذکر است که در چند ماه اول پس از جراحی کاهش وزن، معاینات پزشکی مکرر برای نظارت بر سلامت عمومی، ضروری می‌باشد.

سخن پایانی

پس از انجام جراحی اسلیو معده، حفظ و کنترل وزنِ کاهش یافته، امری ضروری است. برای اینکه بعد از این عمل تحت مراقبت باشید و یا جهت اطلاع از اینکه آیا کاندید مناسبی برای اسلیو معده هستید یا خیر، می‌توانید با رزرو پکیج ویزیت VIP دکتر سینوهه، بدون معطلی و در کوتاه‌ترین زمان، قبل و بعد از عمل از مشاوره پزشکان حاذق و متخصص در زمینه جراحی‌های لاغری بهره‌مند شوید. همچنین در صورتی که مایلید از شرایط پرداخت اقساطی عمل اسلیو معده دکتر سینوهه برخوردار گردید می‌توانید با ما در تماس باشید.

سؤالات متداول

1. عمل اسلیو معده چگونه باعث لاغری می شود؟

جراحی اسلیو معده با حذف قسمتی از معده که هورمون گرسنگی را تولید می‌کند، موجب کاهش اشتها و احساس سیری در شما می‌شود. همچنین، محدود کردن اندازه معده موجب می‌شود مقدار غذای مصرفی شما کاهش یابد و بدین ترتیب باعث کاهش وزن و لاغری شما می‌گردد.

2. چه عواملی می‌توانند خطرات عمل اسلیو معده را افزایش دهند؟

عواملی نظیر سیگار کشیدن، التهاب معده، عفونت هلیکوباکتر پیلوری، پرخوری و تندخوری، مصرف غذاهای پرچرب و شور، عدم مصرف سبزیجات، و نیز مصرف فراوان آسپیرین یا سایر داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می‌توانند جزو عوامل خطرافزا برای عمل اسلیو معده به شمار روند.

3. بعد از اسلیو معده چه تغییرات دیگری ممکن است در بدن ایجاد شود؟

در سه تا شش ماه اول پس از اسلیو گاسترکتومی، به دلیل واکنش بدن به کاهش وزن سریع، ممکن است تغییراتی نظیر ریزش مو، تغییرات خلق و خوی، احساس سرما، احساس خستگی، بدن درد و خشکی پوست را تجربه کنید.

4. عمل اسلیو معده از چه سنی قابل انجام است؟

به طور کلی، از سن 18 سالگی به بعد که افراد به بلوغ کامل رسیده باشند، عمل اسلیو معده قابل انجام است.

5. بازگشت وزن پس از اسلیو معده در چه افرادی رخ می‌دهد؟

افرادی که دستورالعمل‌های مراقبتی بعد از عمل را رعایت ننمایند، شاهد بازگشت وزن بعد از اسلیو و شکست نتیجه عمل خواهند شد.

6. درصد موفقیت عمل اسلیو معده در چه کسانی بیشتر است؟

افرادی که گاسترکتومی اسلیو انجام داده‌اند و انتخاب هوشمندانه‌ای در رژیم غذایی، ورزش منظم و تغییر سبک زندگی داشته‌اند، از کاهش وزن خوب و ماندگاری بهره‌مند شده‌اند.